Eiland van Brienenoord

Wanneer je over de drukke Brienenoord-brug rijdt heb je geen weet van dit mooie stukje natuur. Het Eiland van Brienenoord ligt namelijk recht onder de altijd drukke Brienenoordbrug. Met een uniek zoetwatergetijdennatuur. Ik kom hier regelmatig, het ligt namelijk vlak bij Pathe de Kuip. En het is heerlijk om hier voor of na de film even uit te waaien.

Je kan er niet verdwalen en wanneer je er loopt spreekt de te lopen route voor zich. Maar ben toch even op zoek gegaan en op de site van het Zuid-Hollands Landschap een route gevonden. Vind het toch altijd net wat leuker om een route te lopen en er iets over te lezen.

Om bij het eiland te komen loop je eerst over de ophaalbrug “Brug Zuiddiepje”. De brug staat toevallig open. En wat schetst mijn verbazing, er zit iemand in het brugwachtershuisje. Dat zie je niet vaak meer. Na een kort gesprekje met de brugwachter blijkt het ook niet vaak meer voor te komen.

De schepen die hier het Zuiddiep in willen varen, kunnen de brug per marifoon aanroepen. De brugwachters die standaard bij de Erasmusbrug zitten komen dan naar deze brug. En regelen alles met de hand. De brug omhoog niet, maar de slagbomen over de weg etc. wel. Eerst wordt alles losgemaakt en dan weer stevig vastgezet. Samen met de Spanjaardbrug in de Oude Haven is dit nog de enige handgestuurde brug in Rotterdam.

Het eiland ligt tussen de Nieuwe Maas en het Zuiddiepje in. Het is aan het begin van de 19de eeuw ontstaan door verslibbing van een zandplaat en is 21ha groot. De naam is afkomstig van de baron die het eiland in 1847 heeft gekocht. Baron Van Brienen van de Groote Lindt.

Het eerste wat je ziet is de skyline van Rotterdam aan de linkerkant en aan de andere kant de natuur.
Zeker met het mooie weer dat ik had een perfect plaatje.

In de plas die gelijk bij aankomst voor je ligt werden in de jaren zestig de tunnelelementen voor de Rotterdamse metro gemaakt. Een stukje van het dok ligt er nog. Maar is lastig te zien, er stonden hekken omheen. De rest van het terrein is weer teruggeven aan de natuur. Er ligt nu een grote plas met verschillende soorten planten en watervogels. De meeste bloemen zijn al uitgebloeid, maar als je hier in zomer komt bloeit de gele watergentiaan volop.

En dat is het voordeel van een route, want hoewel ik hier al vaker ben geweest, heb ik nooit het poeltje gezien dat in de route staat beschreven. Een stukje van het pad af, zie ik inderdaad een klein poeltje. Waar vooral kikkers en padden op af komen. De Schotse Hooglanders weten dit stukje ook te vinden, langs de kant zie je de hoefafdrukken. In de periode van februari tot april schijnt er een echte “paddentrek” te zijn op het eiland en trekken de amfibieën naar de westkant van het eiland. Volgend jaar in het voorjaar in ieder geval dus nog een keer terug.

Na het betrekkelijk open stukje loop je het met bomen begroeide gedeelte in. Tot de 2de Wereldoorlog was het eiland bebost. Maar de Duitser hebben de boomstammen gebruikt als “asperges”. Palen die in de grond werden geslagen om te voorkomen dat er vliegtuigen landen. En de bomen die er nog stonden werden door de Rotterdammers zelf als hout gebruikt.

Nu ziet alles er weer groen uit. Je hoort allerlei vogeltjes fluiten. Vooral de halsbandparkieten die je tegenwoordig overal hoort en ziet komen er bovenuit. Maar helaas, vogels spotten is vandaag niet gelukt. Maar volgens de route komen hier, matkoppen, groene spechten, nachtegalen, ijsvogeltjes en bosuilen voor.

In de oorlog zijn ook de eerste volkstuintjes op het eiland gekomen. De eerste zijn er al vanaf 1943. Ik kan mij goed voorstellen dat het heerlijk is om hier te verblijven als je in de stad woont. Dichtbij alles maar toch de rust.

Een ander opmerkelijk iets wat in de route staat is dat er op dit eiland (en in de omgeving) naar aardolie werd geboord. De olie werd opgeslagen in tanks op de oostelijke punt en daarvandaan naar de raffinaderijen in Pernis vervoerd.

En dan loop je echt onder de brug, het continue geraas van de auto’s geeft ook wel weer iets rustgevends. Op dit stukje zie je goed waarom het een getijdegebied is. Twee keer per dag stroomt het rivierwater via de geulen het eiland binnen. Het verschil tussen eb en vloed kan wel anderhalve meter zijn. Bij Krimpen aan den IJssel hebben ze ook een mooie stukje natuur wat echt beïnvloed wordt door eb en vloed.

Wanneer je daar de wandeling begint hangt er ook een lijstje met de tijden waarop het hoog en laag water is. Hier is dat niet nodig. Met de brug heb je geen last van hoog en laag water. En hoewel ik de Schotse Hooglanders nog steeds niet heb gezien, weet ik zeker dat ze rondlopen. Regelmatig moet ik een verse hoop ontwijken.

Op het bankje aan het eind van het eiland zie je Kralingseveer met het Zalmhuis liggen. Eigenlijk nooit over de naam nagedacht. Maar Kralingseveer had met het Zalmhuis vroeger de grootste zalmafslag van Nederland. In 1880 werden er 100.000 zalmen gevangen in Nederland. Wanneer ik aan zalm denk, dan denk ik aan Alaska en de beren die zalmen staan te vangen. Niet dat Nederland ook gigantische aantallen zalmen heeft gehad. In 1955 is de oorspronkelijke visafslag gesloopt. Vanaf 2002 is het Zalmhuis herbouwd en staat het op bijna dezelfde plek als het oorspronkelijke Zalmhuis (ongeveer 100 m verschil).

Sinds mijn vorige bezoek aan het eiland staat er ook een grote houten uitkijkbrug. Zo kan je nog net iets verder kijken. Je kan er zelfs bovenop zitten. Ik vind het zelf een beetje uit de toon vallen, gewoon een bankje en genieten van de rust en het uitzicht is prima op dit plekje.

Halverwege het eiland staat opeens een groot gebouw. De laatste keren steeds gezien dat ze bezig waren om iets te bouwen, maar nu is het dan ook echt klaar. Zelfs zo klaar dat vandaag, 20 september, de officiële opening blijkt te zijn.

Vanaf de jaren 30 waren hier de clubhuizen Arend en de Zeemeeuw voor de jeugd van Rotterdam-Zuid. Hier werden buitenactiviteiten en zomerkampen georganiseerd. Het oorspronkelijke clubhuis bestaat niet meer, maar is met een deel van de bestaande materialen weer opgebouwd. Het heet nu Buitenplaats Brienenoord. Een centrum voor natuureducatie en cultuur.

En dan zie ik eindelijk de Schotse Hooglanders, links van het pad in de bosjes ligt er één en de andere drie liggen relaxed aan de zijkant van het pad. Dat wordt even opletten en afstand houden. Het blijven toch wilde dieren.

Het rondje was maar 3,64 km maar het geeft je echt het gevoel dat je even ver weg van de stad bent.

Info Zuid-Hollands Landschap Eiland van Brienenoord